یوارها یا پنلهای پیش ساخته نوعی محصولات ساختمانی هستند که در خارج از سایت (محل پروژه) تولید و در محل مونتاژ میشوند. این دیوارها جایگزینی برای ساختوساز سنتی مبتنی بر ساخت در محل هستند.
دیوارهای پیش ساخته میتوانند زمان ساخت سریعتر و کیفیت بهتر را به دلیل هماهنگی بیشتر فرآیندهای زنجیره تأمین و تولید در محیط کارخانه با شرایط کنترل شده فراهم کنند. با این حال، طراحی دقیق باید در همان مراحل ساخت دیوار انجام شود زیرا هرگونه عدم دقت در تغییرات دیررس میتواند تأثیر قابل توجهی در هزینه داشته باشد.
دو نوع اصلی دیوار پیش ساخته از نظر ساختار به شرح زیر هستند:
- پنل پیش ساخته باز یک چارچوب دیواری مونتاژ شده است که بعداً با عناصر دیگری مانند عایق و روکش نهایی دیوار (رنگ یا کاغذ دیواری) در محل پروژه نصب میشوند. اگرچه این پنلها در مقایسه با ساخت و سازهای سنتی، سریع و انعطاف پذیر هستند اما هنوز هم نیاز به انجام برخی کارهای اجرایی را دارند.
- پنل پیش ساخته بسته، دیواری مونتاژ شده با سایر عناصر موجود مانند پنجرهها، دربها، کانالها (محل برق کشی) و غیره است. پانلهای بسته معمولاً بزرگتر و سنگینتر هستند و اغلب برای مونتاژ در محل به جرثقیل نیاز دارند.
عملکرد ایدهآل دیوار پیش ساخته بستگی به استفاده از متریال مناسب و یکپارچگی و دقت اتصالات بین پانلها، کفها و سقفها دارد.
برخی از متداولترین انواع پنلهای پیش ساخته عبارتند از:
پنل پیش ساخته بتنی
مواد تشکیل دهنده این دیوار مانند بتن معمولی یا مسلح است. دیوار بتنی پیش ساخته برای دیوارهای حیاط منازل و ویلاها، پادگانها، کارخانجات و غیره کاربرد دارد. این نوع دیوار پیش ساخته عمری بیش از ۶۰ سال دارد. ناگفته نماند، تاریخچه دیوار بتنی به دهههای ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ میلادی باز میگردد.
دیوار پیش ساخته گچی
در ساخت این دیوار از آب، گچ (دانه ریز) و الیاف سبک (ضد حساسیت) استفاده میشود. این دیوار در قطعات گچی (ضخامت و عرض ۱۵ سانتیمتر و طول یک متر) بوده و به صورت کام و زبانه در کنار یکدیگر قرار میگیرند و با استفاده از ملات با پایه گچ در محل متصل میشوند. به دلیل وجود پشم شیشه و پلی یورتان، این دیوار عایق حرارتی و صوتی بسیار خوبی است.
پانل عایق کاری سازهای (SIP)
این دیوار نوعی سیستم ساندویچ پانل با عایق بندی است که عمدتاً برای ساختوسازهای تجاری مسکونی و سبک استفاده میشود. این پنل دارای یک هسته عایق است. مزایای استفاده از این دیوار استحکام و کارآیی بالا است.
دیوار پیش ساخته قاب چوبی
چندین نوع مختلف از سیستم قاب چوب وجود دارد، از سیستمهای باز تا پنلهای بسته که از قبل عایق بندی شده و دارای سیم کشی، لوله کشی و موارد دیگر است. دیوارهای قاب چوبی شامل گل میخهایی است که با ورقهای تخته سه لا در محل خود قرار میگیرند.
دیوار سبک فولادی
این دیوار نوعی پنل باز است و با قرار دادن عایق در قسمت خارجی قاب، خطر نفوذ سرما را به کلی برطرف میکند. محافظت در برابر خوردگی با متریال گالوانیزه معمولاً با حداقل ۲۷۵ گرم در مترمکعب برای دیوار سبک فولادی انجام میشود. عمر این سیستمها بیش از ۶۰ سال است.
دیوار پیش ساخته کناف
پنل پیش ساخته کناف نوعی سازه فلزی یکپارچه است که از ورق گالوانیزه که صفحات روکشدار گچی و سیمانی روی آن پیچ میشود، ساخته شده است. اجرای دیوار پیش ساخته کناف به دو روش اعم از سیستم سازهای و بدون سیستم سازهای انجام میشود. این دیوارهای پیش ساخته بسیار سبک است و شرایط نصب آسانی دارند.